HUBUBAT PİYASALARI TMO MÜDAHALE ALIM FİYATLARI VE POLİTİKALARI

14.07.2011


BASIN AÇIKLAMASI

HUBUBAT PİYASALARI
TMO MÜDAHALE ALIM FİYATLARI VE POLİTİKALARI



Değerli Basın Mensupları,

Buğday, arpa, mısır, çeltik, yulaf, çavdar gibi tarımsal ürünlerde piyasa mekanizmasının işletilmesi ve arz-talep-fiyat dengesinin sağlanması, Bakanlığım ilgili kuruluşu olan TMO'nun ana görevlerindendir. Bu doğrultuda TMO hem ulusal, hem de uluslararası piyasaları yakından izleyerek yurt içi piyasaların düzenlenmesine yönelik tedbirleri zamanında almaktadır.

2008 yılında 686 milyon ton, 2009 yılında 679 milyon ton olan dünya buğday üretimi 2010 yılında 650 milyon tona düşmüştür. Dünya üretiminde ortaya çıkan bu düşüşe bağlı olarak ve spekülatif piyasa hareketlerinin de etkisiyle geçtiğimiz yıl haziran ayından sonra fiyatlar artmaya başlamış, uluslararası piyasada % 100'leri aşan fiyat artışları meydana gelmiştir. Dünyanın en büyük üretici ve ihracatçısı konumundaki ABD'nin ekmeklik buğday ihracat fiyatı 1 Haziran 2010'da 191 Dolar/ton iken, Şubat 2011'de 389 Dolar/ton seviyelerine kadar yükselmiştir.

Söz konusu dönemde Dünya fiyatlarında yaşanan yüksek oranlı dalgalanmaların ülkemiz piyasalarını da etkilemeye başlaması üzerine, TMO tarafından piyasalara çok sayıda müdahalede bulunulmuştur. Bu sayede uluslararası piyasalarda fiyat artışlarının % 103'e ulaştığı dönemlerde, ülkemizdeki artış oranları maksimum % 32 seviyesinde tutulmuş olup, bugün için söz konusu fiyat artışı % 10 seviyesindedir.

2011 yılında dünya buğday üretiminin bir önceki yıla göre 16 milyon ton artışla 666 milyon ton seviyelerine ulaşacağı ve dünya fiyatlarının da daha makul seviyelerde gerçekleşeceği tahmin edilmektedir.

Ülkemizde de 2011 yılında sertifikalı tohum ve gübre kullanımındaki artışın yanında özellikle nisan, mayıs ve haziran aylarında alınan yağışların da etkisiyle verimde geçen yıla göre önemli bir artış gerçekleşmektedir. Verimdeki bu artışa bağlı olarak 2010 yılında 19,6 milyon ton olan buğday üretimimizin, 2011 yılında 21 milyon tonun üzerinde olması beklenmektedir.

Geçtiğimiz yıl müdahale alım ve satış fiyatları ile uygulanacak politikalar 2 Haziran'da açıklanmıştır. Bu yıl ise iklimsel nedenlerle hasatın daha geç başlaması ve ürünün serbest piyasada gerek üretici gerekse alıcıları tatmin eden fiyatlarla işlem görmesi nedeniyle bugüne kadar fiyat açıklanmasına ihtiyaç duyulmamıştır.

Bugün itibariyle Türkiye genelinde arpa hasatı % 68, buğday hasatı ise % 54 oranında tamamlanmıştır.

Hasatın başlamasıyla birlikte piyasalar yakından takip edilmiş olup, üreticinin hasatla birlikte karşı karşıya kalacağı depo ihtiyacı göz önünde bulundurularak 30 Mayıs 2011'de taahhütname karşılığı alımlara başlanmıştır. Yani ürününü hasat edip de depolama imkânı olmayan üreticilere TMO depoları tahsis edilmiştir. Bu sistemde üretici, ürününü TMO'ya teslim etmekte, müdahale fiyatı açıklandıktan sonra TMO'ya satabileceği gibi depo kira ücreti ödemeksizin geri çekebilmekte veya emanete çevirebilmektedir.

Bugüne kadar 130 bin tonu buğday, 233 bin tonu da arpa olmak üzere toplam 363 bin ton ürün, taahhütname karşılığı teslim alınmıştır.

Halen piyasalarda ekmeklik buğday gerek kalite, gerekse bölgelerine göre değişmekle birlikte ton başına en az 500 TL'den başlayan, arpa ise en az 410 TL'den başlayan fiyatlarla alınıp satılmaktadır.

Bugün geldiğimiz noktada müdahale fiyatlarının ve politikalarının açıklanması için gerekli piyasa koşulları oluşmuş bulunmaktadır. Politikalar ve fiyatlar aşağıdaki gibidir;

Her yıl alımlarda uyguladığımız fiziksel analiz yönteminin yanı sıra, bu yıl ilk kez AB alım kriterlerine de uygun olan kimyasal analiz yöntemi uygulanacaktır.
Bu amaçla 8,2 milyon Euro ödenmek suretiyle 300 adet kimyasal analiz cihazı satın alınarak ülke genelindeki tüm alım noktalarına dağıtılmıştır.

Bu suretle, fiyatlandırmada insan faktörü minimum seviyeye indirilerek alım hızı artırılacak,

Fiziksel analiz yanında kimyasal analize göre fiyatlandırma ve depolama yapılacak, alım dönemi sonunda satışlar başladığında tüccar ve sanayicinin, istediği protein oranında ürün bulabilmesi sağlanacak,

Protein oranı % 12'nin üzerinde olan buğdaya önceki yıllara göre % 1-3 arasında ilave fiyat verilecek, bu sayede üreticilerimiz daha kaliteli buğday üretimine teşvik edilecektir.

Müdahale alım fiyatı önceki yıllarda olduğu gibi kademeli olarak uygulanacaktır.

Çiftçi Kayıt Sistemine kayıtlı üreticilerden, belgelerindeki miktarın tamamı satın alınacaktır.


Üreticilerden ürün satın aldığını belgeleyen tüccar ve sanayiciden, 1 Kasım'dan itibaren asgari 80 ton olmak kaydıyla alım yapılacaktır.
Ürün bedelleri 1 ay içerisinde üretici banka hesaplarına aktarılacaktır. Ancak, ürününü anlaşmalı bankalardan alınacak ürün kartı ile teslim eden üreticilere 1 ay yerine 15 gün içerisinde ödeme yapılacaktır.

Ürününü emanete bırakarak Makbuz Senedi alan üreticilere talepleri halinde ürün bedelinin % 30'u oranında avans ödenecektir.
Makbuz Senedine Dayalı Kredi Sistemi içerisinde; talep eden üretici, sanayici ve tüccarlara, anlaşmalı bankalarca kredi kullanım imkânı sağlanacaktır.
Ürününü emanete bırakıp bilahare geri çeken üreticilerden depo kira ücreti alınmayacaktır.
Değerli Basın Mensupları,



Alım fiyatları belirlenirken; üretim miktarı, geçtiğimiz yılın fiyatları, maliyetler, enflasyon oranı, refah payı ve üretimin sürdürülebilirliği gibi hususlar dikkate alınmıştır.

Buna göre;

2010 yılında 550 TL/Ton olarak açıklanmış olan müdahale alım fiyatı,



2011 yılında Anadolu Kırmızı Sert Ekmeklik Buğday için Ton başına;

Temmuz-Ağustos

Eylül

Ekim

Kasım

605

610

615

620

TL olarak belirlenmiştir.

Bu fiyatlar %11,5-12 protein içeren buğdaylar için belirlenmiş olup, bu yıl ilk kez uygulamaya konulan proteine dayalı alım sistemiyle yüksek protein içeren kaliteli buğdaylara daha yüksek fiyat verilecektir.

Örneğin; Temmuz-Ağustos dönemi için süne tahribatı oranı %1'in altında olup %12-12,5 protein içeren buğdaylar 611 TL/Ton, %12,5-13 protein içeren buğdaylar 617 TL/Ton, %13 ve yukarısı protein içeren buğdaylar ise 623 TL/Ton'dan satın alınacaktır.

Bu durumda, geçen yılın 550 TL/Ton'luk başlangıç fiyatına göre bu yıl kalitesine bağlı olarak %13,27'ye kadar fiyat artışı sağlanmış olmaktadır.

Diğer gruptaki buğdaylar ile arpa müdahale alım fiyatları da bu fiyatlar esas alınarak belirlenecektir.

Bu fiyatlara ilave olarak Bakanlığımızca geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi 2011 yılında da 50 TL/Ton'luk primin yanında gübre, mazot, sertifikalı tohumluk ve toprak analizi gibi destek ödemelerine devam edilecektir.

Temmuz ve Ağustos ayları için belirlenmiş olan 605 TL/Tonluk müdahale alım fiyatı, Bakanlığımızca verilen prim ve diğer destekler toplamı olan 115 TL/Ton ile birlikte 720 TL/Tona,

Eylül ayındaki 610 TL/Tonluk fiyat 725 TL/Tona,

Ekim ayındaki 615 TL/Tonluk fiyat 730 TL/Tona,

Kasım ayındaki 620 TL/Tonluk fiyat ise 735 TL/Tona yükselmektedir.

Açıklanan fiyatlar müdahale alım fiyatları olup üreticilerimizin ürününü piyasada değerlendirememesi halinde, TMO'ya yönelen ürünün tamamı satın alınacaktır.

TMO, bu amaçla kendisine yönelecek ürünün tamamını alacak şekilde hazırlıklarını tamamlamıştır.



Müdahale alım fiyatları yanında satış fiyatları da belirlenmiş olup satışlara 1 Kasım'da başlanacaktır.

Buna göre;

Anadolu Kırmızı Sert Buğday satış fiyatı 1 Kasım 2011'den itibaren 720 TL/Ton,

1 Aralık 2011'den itibaren ise 725 TL/Ton olarak belirlenmiştir.


Değerli Basın Mensupları,

Üreticilerimizin ürün tesliminde TMO işyerlerinde herhangi bir sıkıntı ile karşılaşmamaları için ÇKS bilgilerini güncellemeleri ve TMO'ca belirlenen bankalardan alacakları ürün kartı ile alım noktalarına gelmeleri gerekmektedir.

Ürün kartı ile ürününü getiren üreticiler, ürünlerini daha kısa sürede teslim edebilecek, bedellerini ise 1 ay yerine 15 gün içerisinde alabileceklerdir.



Değerli Basın Mensupları,

Kademeli müdahale alım fiyatları göz önünde bulundurulduğunda;

Üreticilerimizin ürünlerini, açıklanan fiyatların altında satmayarak gelişen piyasa şartlarına göre hareket etmeleri,
Sanayici ve mamul madde ihracatçılarımızın da hammadde temininde TMO satış fiyatlarını göz önünde bulundurmaları menfaatlerine olacaktır.

Bu vesile ile Yeni hasat döneminin Ülkemiz ve Milletimiz için hayırlı ve bereketli olmasını diliyorum.






MEHMET MEHDİ EKER

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı








EK: 1 Liste (Alım ve Satış Fiyatları)











2011/12 DÖNEMİ
TMO MÜDAHALE ALIM VE SATIŞ FİYATLARI

CİNSİ
MÜDAHALE ALIM FİYATI (TL/TON)
SATIŞ FİYATI (TL/TON)
TEMMUZAĞUSTOS
EYLÜL
EKİM
KASIM
KASIM
ARALIK
MAKARNALIK BUĞDAYLAR
MAKARNALIK BUĞDAY
640
645
650
655
760
765
DÜŞÜK VASIFLI MAKARNALIK BUĞDAY
520
525
530
535
615
620
EKMEKLİK BUĞDAYLAR
ANADOLU KIRMIZI SERT,
ANADOLU BEYAZ SERT BUĞDAYLAR
605
610
615
620
720
725
DİĞER KIRMIZI VE DİĞER BEYAZ BUĞDAYLAR
575
580
585
590
680
685
YEMLİK BUĞDAYLAR
500
505
510
515
590
600
ARPA-ÇAVDAR-TRİTİKALE-YULAF
455
460
465
470
540
545
ASGARİ ALIM (ARPA-ÇAVDAR-TRİTİKALE VE YULAF)
400
405
410
415
475
480






















Ürün bedelleri 1 ay içerisinde üretici banka hesaplarına aktarılacaktır. Ancak, ürününü anlaşmalı bankalardan alınacak ürün
kartı ile teslim eden üreticilere 1 ay yerine 15 gün içerisinde ödeme yapılacaktır.


Ürün Bedeli Ödemelerine Aracılık Edecek Bankalar :

1- Ziraat Bankası 7- Denizbank
2- Halk Bankası 8- TEB
3- Akbank 9- İş Bankası
4- Garanti Bankası 10- Finansbank
5- ING Bank 11- HSBC
6- Yapı Kredi Bankası 12- Albaraka Türk